Z zawałem mamy do czynienia wtedy, kiedy następuje zamknięcie naczynia krwionośnego w sercu. Wówczas dopływ krwi zostaje przerwany, przez co do mięśnia nie trafia odpowiednia ilość tlenu. Rezultatem takich działań jest martwica fragmentu organu. Jakie są dalsze skutki?
Do zawału serca może dojść tak naprawdę u każdej osoby – nawet takiej, która dobrze się czuje i nie przewiduje zagrożenia związanego z nagłą utratą lub pogorszeniem stanu zdrowia. Okazuje się, że zawał mogą mieć nawet ci, którzy do jego momentu nie chorowali i uważają się za całkiem zdrowych. Powodem tego stanu rzeczy są między innymi zaniedbania, które utrzymywane przez kilka lat prowadzą do poważnych powikłań zdrowotnych. To właśnie zawałów serca i innych chorób tego układu można się najbardziej obawiać, gdyż w naszym kraju od wielu lat są najczęstszymi przyczynami śmierci.
Zawał serca – przyczyny
Zawał mięśnia sercowego wywołuje jego niedokrwienie. Wpływ na to ma brak swobodnego dotarcia krwi do serca spowodowane miażdżycą naczyń, co wiąże się również z wysokim poziomem cholesterolu. Do czynników, które powodują miażdżycę, możemy zaliczyć otyłość, cukrzycę czy nałogowe palenie papierosów. Dodatkowy wpływ na miażdżycę ma niezdrowa i nieprawidłowa dieta, w tym picie alkoholu.
Warto mieć na uwadze, że tak naprawdę na dużą część tych czynników można mieć wpływ, ograniczając spożycie alkoholu czy palenie papierosów. Niezdrową, wysokokaloryczną dietę można zastąpić pożywieniem zdrowym i zawierającym stosunkowo niewiele tłuszczu. Wpłynąć na poprawienie naszego ogólnego stanu zdrowia mogą również częste wizyty u lekarza oraz realizowane podczas nich badania. Warto posiąść również świadomość, że na zawał serca ma również duży wpływ stresujący tryb życia oraz ograniczenie wysiłku fizycznego. Nie możemy zmienić takiego czynnika podwyższającego ryzyko zawału jak wiek, jednak staranie się utrzymania organizmu w dobrej formie może mieć zbawienne dla zdrowia skutki. Warto pamiętać o dostarczaniu swojemu ciału codziennej porcji ruchu na świeżym powietrzu, ponieważ to właśnie podczas ćwiczeń fizycznych pracujemy bardziej efektywnie i wspomagamy krążenie, dzięki czemu dostarczamy większą ilość krwi naszemu sercu.
Zawał serca – skutki
Kiedy pomimo wszelkich środków zapobiegawczych dojdzie już do zawału, momentalnie pojawiają się silne bóle za mostkiem, które swoim zasięgiem często docierają nawet do szczęki. Osoby, które przeszły w swoim życiu zawał serca, wspominają, że ból powodował uczucie ucisku, pieczenia, a nawet dławienia. Jeśli ból w okolicach serca utrzymuje się przez krótki czas, możemy mieć do czynienia z bólem wieńcowym, natomiast gdy uczucie ucisku jest dłuższe i trwa więcej niż pół godziny, lekarz na ogół diagnozuje zawał serca.
Ból często pojawia się niespodziewanie, bez żadnej określonej przyczyny. Towarzyszy mu zasłabnięcie, utrata równowagi, duszności, a nawet wymioty. Zdarza się, że ból związany z zawałem serca może trwać nawet kilka godzin, a w jego uśmierzeniu nie pomagają takie środki zaradcze jak tabletki przeciwbólowe czy drzemka. W dużej części przypadków zawały dotykają osoby otyłe, zmagające się z cukrzycą. Sytuacją, która może być również następstwem zawału jest zgon związany z powikłaniami.
Zawał serca stwierdza się u pacjenta po wystąpieniu pewnych objawów. Wśród najważniejszych z nich jest podwyższona wartość marketów biochemicznych oraz odchylenia w elektrokardiogramie. Wystąpienie tych kryteriów może spowodować, że chory zostanie skierowany do szpitala. Standardem jest, że w przypadku pojawienia się ryzyka zawału należy wykonać badanie EKG, dzięki któremu zostanie potwierdzona lub wyeliminowana choroba. Doświadczony lekarz po zapoznaniu się z dwukrotnym wynikiem badania EKG, jest w stanie niemal w ciągu kilku minut stwierdzić, czy chory ma do czynienia z zawałem serca czy może nastąpiła pomyłka i dolega mu inna przypadłość.
W sytuacji kiedy pacjent zostanie skierowany do szpitala z diagnozą zawału serca, w jego leczeniu wykorzystywana jest jedna z trzech metod leczenia. Pierwsza za nich wiąże się z podaniem lekarstw fibrynolitycznych, druga dotyczy wykonania by-passów, natomiast trzecia to angioplastyka wieńcowa. Najnowsze badania potwierdzają, że do najskuteczniejszych metod leczenia należy angioplastyka, niestety nie każdemu pacjentowi może zostać udzielona tego typu pomoc. Decydującą rolę odgrywa czas, który nie może przekroczyć 11 godzin od pojawienia się pierwszych symptomów. Nie każdy oddział szpitalny i okoliczności mogą także pozwolić na zastosowanie tej metody leczenia. Angioplastyka jest wykonywana jedynie w pracowniach kardiologii inwazyjnej lub specjalistycznych oddziałach kardiologii. Zabieg ten sprowadza się do udrożnienia tętnicy dozawałowej, co odbywa się poprzez wdrożenie specjalnych cewników do układu tętniczego, których zadanie polega na przyglądaniu się tętnicom wieńcowym. Lewy cewnik umożliwia przyjrzenie się lewej tętnicy wieńcowej, prawy analogicznie prawej tętnicy. Dzięki temu, że wprowadzenie cewnika jest monitorowane na monitorze RTG, cały proces jest na bieżąco kontrolowany przez lekarza. Cewniki umożliwiają wprowadzenie płynu kontrastującego do tętnic, co pozwala na bieżące przyglądanie się rozwojowi choroby.
Zawał serca może również prowadzić do wielu powikłań – do niektórych dochodzi już w początkowym etapie zawału, inne mają miejsce nieco później. Do wczesnych powikłań można zaliczyć przede wszystkim zatrzymanie krążenia, co prowadzi do śmierci. Zdarzają się również wstrząsy kardiogenne, zaburzenie rytmu serca czy ostra niewydolność narządu. Wczesnym następstwem zawału serca może być również pęknięcie przegrody międzykomorowej czy niewydolność zastawki mitralnej.
Późniejsze powikłania związane z zawałem mogą być mniej groźne, jednak także należy mieć się przed nimi na baczności. Wśród tego typu powikłań znajduje się przewlekły tętniak serca czy zapalenie nasierdzia.
Myśląc o zawale serca, należy przede wszystkim pamiętać, jakie czynności warto wykonywać, aby do niego nie dopuścić. Zdrowy tryb życia, odrzucenie palenia papierosów i regularny ruch mogą być kluczami do cieszenia się długim zdrowiem.
