Częstoskurcz serca nazywamy fachowo tachykardią. Jest to rodzaj zaburzeń rytmu serca, charakteryzujący się jego przyspieszeniem. Jakie są przyczyny schorzenia? Jakie są jego rodzaje? Czym się objawia i jak można go leczyć? Po odpowiedzi na te i inne pytania zapraszam do dalszej lektury.
Tachykardia, czyli częstoskurcz serca, jest rodzajem zaburzeń jego rytmu, podczas którego bicie serca jest przyspieszone, ale – w przeciwieństwie do arytmii – miarowe. Istnieje także niejako wariant pośredni pomiędzy tymi dwoma schorzeniami – jest nim tachyarytmia, podczas której pojawia się zarówno przyspieszone bicie serca, jak też i zaburzenia jego rytmu. Częstoskurcz serca bardzo często może występować z takimi dolegliwościami, objawami czy schorzeniami, jak anemia, gorączka lub też silne odwodnienie. Jego leczenie polega w głównej mierze na niwelowaniu powodującej go przyczyny. Warto jednak nadmienić, iż tachykardia nie zawsze bywa symptomem choroby serca. Przyspieszone bicie serca występuje bowiem zarówno w stanie wzmożonej pobudliwości w trakcie wysiłku fizycznego oraz przeżywania silnych emocji. W ostatnim przypadku możemy mówić wówczas o tachykardii zatokowej.
Czym jednak jest częstoskurcz serca – mówiąc bardziej szczegółowo? Jak już było wspomniane, jest to rodzaj zaburzenia rytmu serca, w którym to serce wykonuje ponad sto uderzeń na minutę. W skrajnych przypadkach wartość może jeszcze wzrosnąć i oscylować nawet wokół dwustu pięćdziesięciu uderzeń na minutę. Przy czym prawidłowa wartość zdrowego serca to od pięćdziesięciu pięciu do stu uderzeń na minutę. Dlatego też, jeśli zauważymy podobne nieprawidłowości w pracy naszego serca, należy niezwłocznie udać się do lekarza – najlepiej oczywiście do kardiologa.
Jakie są natomiast przyczyny występowania częstoskurczu serca? Jest ich bardzo wiele. Tachykardia niezwykle często współwystępuje wraz z takimi dolegliwościami, objawami i schorzeniami, jak anemia – czyli innymi słowy niedokrwistość, bezsenność, choroba wieńcowa, gorączka, hipoglikemia – zwana też niedocukrzeniem, hipotonia – czyli po prostu nadciśnienie tętnicze, nadczynność tarczycy, nagły zgon sercowy, niewydolność układu krążenia, odwodnienie, proces starzenia, przebyty zawał – a zwłaszcza blizny pozawałowe, przerost mięśnia sercowego, stres, udar cieplny, wady strukturalne serca, wstrząs anafilaktyczny, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej oraz zatrucie pokarmowe. Ponadto pojawianiu się tachykardii sprzyja także szereg innych czynników, takich jak nadmiar kofeiny, nadmierna nerwowość, nadużywanie alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych i palenie tytoniu.
Jakie są rodzaje częstoskurczu serca, czyli tachykardii? Istnieją trzy. Pierwszym z nich jest tachykardia komorowa, zwana też częstoskurczem komorowym. Drugim rodzajem jest tachykardia nadkomorowa – czyli po prostu częstoskurcz nadkomorowy. Wreszcie, trzecim i ostatnim typem częstoskurczu serca jest tachykardia zatokowa. Ten ostatni typ nie musi wiązać się z chorobami serca, a bywa najczęściej wywoływany przez rozmaite przyczyny fizjologiczne – na przykład wzmożony wysiłek fizyczny lub przeżywane przez nas silne emocje, na przykład wzruszenie. Istnieją także przypadki, gdy częstoskurczowi serca towarzyszą również zaburzenia jego rytmu. Mamy wówczas do czynienia z tachyarytmiami – niezwykle groźnymi połączeniami obu schorzeń – tachykardii oraz arytmii. Istnieją dwa rodzaje tachyarytmii. Pierwszą z nich jest tachyarytmia komorowa, znana szerzej jako migotanie komór, natomiast drugi typ tachyarytmii to tachyarytmia nadkomorowa – czyli po prostu migotanie i trzepotanie przedsionków.
A jakie są objawy częstoskurczu serca? W zasadzie tachykardia nie manifestuje się jakimiś szczególnie alarmującymi objawami, zaś przyspieszenie rytmu serca bywa najczęściej słabo wyczuwalne. Istnieje jednak cała gama objawów, które zaczynają występować już w toku schorzenia. Należą do nich duszności i problemy z zaczerpnięciem głębokiego oddechu, omdlenia, osłabienie, poczucie niepokoju, słaby i tępy ból za mostkiem, szybkie i mocne bicie serca, uczucie kołatania serca, wzmożona potliwość i zawroty głowy. Dodatkowo tachyarytmia – czyli wyjątkowo niebezpieczne połączenie tachykardii z arytmią serca może powodować omdlenia i utratę przytomności, a w skrajnych przypadkach – nawet nagły zgon sercowy. Dzieje się tak szczególnie w przypadkach migotania komór.
Przez to, iż objawy częstoskurczu serca bywają bardzo zróżnicowane, trudno jest postawić diagnozę na ich podstawie. Niezbędne może być wówczas przeprowadzenie badania EKG lub badania EKG Holtera. Takie rozpoznanie przyczyny przyspieszonego rytmu serca może wydatnie przyczynić się do ustalenia właściwego planu leczenia. Spowoduje ono całkowite ustąpienie lub przynajmniej złagodzenie dolegliwości. Pozwoli też uniknąć groźnych powikłań w przyszłości.
W przypadku gdy mamy do czynienia z trudnymi do wychwycenia w zapisie EKG tachyarytmiami, należy zastosować wszczepialne pętlowe rejestratory – znane jako ILR. Umożliwiają one zapis pracy serca z kliku miesięcy, są więc niezbędne w prawidłowej diagnozie. Inną metodą, pomagającą w zdiagnozowaniu tachykardii, jest badanie elektrofizjologiczne, znane jako EPS. Polega ono na użyciu impulsów elektrycznych w celu wywołania epizodu częstoskurczu.
Jak leczymy częstoskurcz serca? Najczęściej za sprawą terapii farmakologicznej. Lekami stosowanymi w leczeniu tachykardii a także tachyarytmii są wszelkie preparaty uzupełniające poziom magnezu, potasu i wapnia, a także leki przeciwzakrzepowe oraz rozmaite beta-blokery. Istnieje również leczenie zabiegowe. Polega ono na stosowaniu impulsów elektrycznych w celu przywrócenia prawidłowego rytmu serca, wypalaniu komórek odpowiedzialnych za występowanie tachykardii oraz na wszczepieniu stymulatora serca.
Tachykardii w żaden sposób nie należy lekceważyć, prowadzi ona bowiem do różnego rodzaju powikłań. Jednym z nich jest niezwykle groźny rodzaj tachyarytmii – migotanie komór, które może prowadzić do zgonu. Dlatego też należy zawczasu o siebie zadbać i nie zapominać o przychodni za rogiem, gdzie czeka sympatyczny lekarz.
